Verzuimbeleid
Verzuim vormt een risico. Niet alleen voor de kwaliteit en continuïteit van het onderwijs, maar ook voor het werkvermogen en de inzetbaarheid van de werknemer. Het voorkomen en beperken van ziekte is een onderdeel van het arbobeleid, dat werkgevers verplicht om te zorgen voor de veiligheid en gezondheid van hun medewerkers. Om het verzuim – en daarmee de bijbehorende kosten – te beperken, is het verstandig dat de werkgever samen met de medezeggenschapsraad een passend verzuimbeleid opstelt. Een verzuimbeleid is maatwerk, want iedere hogeschool is anders. Het beleid moet passen bij zaken als de omvang en de organisatiecultuur van de hogeschool.
In de cao-hbo is hierover het volgende opgenomen: ‘Doelstelling van het verzuimbeleid is het realiseren van een zo spoedig mogelijk herstel van de werknemer en daarmee het voorkomen van schade voor werknemer en werkgever.’
Ziekte- en arbeidsongeschiktheidsregeling hbo
De Wet Verbetering Poortwachter stelt regels voor de eerste twee jaar van uw ziekte. De Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA) regelt uw inkomenssituatie wanneer u na twee jaar nog steeds niet in staat bent uw werk (volledig) te hervatten. De Ziekte- en arbeidsongeschiktheidsregeling Hoger Beroepsonderwijs (ZAHBO) (pdf) is een aanvulling op de wettelijke regels rond ziekte, arbeidsongeschiktheid en re-integratie van zieke werknemers in het hbo. De bepalingen in de ZAHBO regelen zaken als het doorbetalen van het salaris tijdens de eerste twee ziektejaren.
Privacy bij ziekte
Hbo-instellingen volgen de beleidsregels over privacy bij ziekte die in 2016 zijn opgesteld door de Autoriteit Persoonsgegevens in het rapport ‘De zieke werknemer’ en de Gezamenlijke uitleg van die beleidsregels van juni 2018.
Kernpunten daaruit zijn:
- Na een ziekmelding mag een leidinggevende aan de medewerker geen vragen stellen over:
- aard en oorzaak van de ziekte
- Diagnose of behandeling van de arts
- Welke werkzaamheden de zieke werknemer wel of niet kan uitvoeren.
- De zieke werknemer mag wel zelf, uit eigen beweging, over bovenstaande zaken informatie verschaffen, dit ook in het kader van goed werknemersschap. Maar de werkgever/leidinggevende mag hier niet naar vragen én daar ook geen druk op uitoefenen.
- Als een zieke werknemer uit eigen beweging vertelt over ziekte, (on)mogelijkheden tot werk, of diagnose, mag werkgever/leidinggevende dit niet registreren.
- Als een zieke medewerker geen informatie verschaft en de werkgever/leidinggevende behoefte heeft aan meer informatie over de (on)mogelijkheden tot werk, kan er voor de medewerker een afspraak met de bedrijfsarts worden gemaakt.
Verzuimanalyse
Een goed beeld op de verzuimcijfers binnen de hogeschool is het belangrijkste wapen in de strijd tegen verzuim. Hiervoor is een goede verzuimregistratie onontbeerlijk. Verzuim wordt aangegeven in een percentage. Een hoog verzuimpercentage kan meerdere dingen betekenen: een beperkt aantal langdurige verzuimgevallen óf frequent kortdurend verzuim. Een goede analyse maakt het mogelijk om de juiste verzuimaanpak te kiezen. Er zijn diverse instrumenten beschikbaar:
Partituur Zicht op verzuim
Verzuim en werkdrukbeleving zijn een afspiegeling van de werkomstandigheden binnen een organisatie. We kunnen ze daarom inzetten als indicatoren voor de kwaliteit van arbeid. Onder de naam 'Partituur Zicht op verzuim' is in 2005 voor instellingen voor hoger onderwijs een Toolkit Verzuimregistratie en - analyse beschikbaar gesteld. Het werk- en denkmodel ‘Partituur Zicht op verzuim’ houdt er rekening mee dat mensen reageren op allerlei invloeden, situaties en gebeurtenissen in hun werkomgeving, maar ook in hun privéomgeving. Door hier zicht op te krijgen, kan de werkgever met een passend verzuimbeleid komen.