menu
inhoudsopgave
zoeken

Arbo Update

Arbo Update geeft informatie en praktische adviezen over arbeidsomstandig-heden in het hoger beroepsonderwijs. Naast ontwikkelingen rond de Arbocatalogus hbo bevat deze update ook nieuwtjes over regels en wetten en tips van collega's uit de praktijk. Arbo Update verschijnt incidenteel.

Inhoud

Update 13 - Arbocatalogus hbo

December 2022 (Bekijk hier de digitale versie van de Arbo Update 13)

Met in deze versie onder meer:

  • Arbocatalogus hbo vernieuwd
  • Direct toegang via eigen intranet (zo plaats je de widget!)
  • Risico-inventarisatie & -evaluatie (RI&E)

Update 12 - Sociale veiligheid

December 2021 (Bekijk hier de digitale versie van de Arbo Update 12)

Met in dit nummer onder meer:

  • Factsheet Sociale veiligheid op hogescholen
  • Praktijkvoorbeeld Ombudsman draagt bij aan veilig werk- en studieklimaat
  • Praktijkvoorbeeld Inspecties intern ongewenst gedrag binnen het hbo – een update
  • Quick scan sociale veiligheid
  • Pilots Train-de-trainer voor methode InDialoog
  • Hbo kunstonderwijs maakt werk van sociale veiligheid
  • TIP: Visualisatie van procedure ongewenst gedrag
  • Stimuleringsregeling Inzet op ziekteverzuim
  • Stimuleringsregeling Aanpakken van werkdruk
  • Teksten Arbocatalogus hbo goedgekeurd 

Update 11 - Thuiswerken en Arbo

November 2020 (Bekijk hier de digitale versie van de Arbo Update 11)

Met in dit nummer onder meer:

  • Vitaal thuiswerken: tips voor werknemers en werkgevers
  • Praktijkvoorbeeld Saxion Vinger aan de pols houden bij thuiswerk
  • Werken in tijden van corona - ervaringen uit het hbo 
  • Handreiking Corona specifiek voor hogescholen, Handreiking Corona van SER
  • Stimuleringsregelingen op ziekteverzuim en werkdruk
  • Actualisatie RI&E 
  • Werkdrukwijzer hbo

Update 10 - Werkdruk en gezondheid

Maart 2020 (Bekijk hier de digitale versie van de Arbo Update 10)

Met in dit nummer onder meer:

  • Re-integratiegids hbo
  • Werkdrukwijzer hbo
  • Praktijkvoorbeeld: Aanpak werkdruk, van een schot hagel naar gerichte maatregelen
  • Praktijkvoorbeeld: PDCA-cyclus: voorkom werkstress en uitval, maak de cirkel rond
  • Stimuleringsregeling Aanpak van werkdruk

Update 9 - Werkdruk en gezondheid

Februari 2019  (Bekijk hier de digitale versie van de Arbo Update 9)

Met in dit nummer onder meer:

 

  • Dialoog organisatieklimaat

    De handreiding 'In gesprek over het organisatieklimaat' gaat in op verbetering van het organisatieklimaat. Kern van de aanpak is om structurele contactmomenten te creëren om hier vanuit alle lagen van de organisatie te praten. Teams kunnen vervolgens zélf concrete oplossingen aandragen. Uitgangspunt is de professionaliteit van de medewerkers zelf. De resultaten laten zien dat deze aanpak bijdraagt aan gezonder en veiliger gedrag, meer werkplezier en minder verzuim. De aanpak is succesvol gebleken in de zorg en vertaald naar een bruikbare aanpak voor het hbo.
    Handreiking 'In gesprek over het organisatieklimaat'

naar boven

  • Werkdrukwijzer hbo

    In de cao 2018-2020 is afgesproken dat alle hogescholen in overleg met de medezeggenschap (PMR) vóór 1 april 2019 beleid moeten formuleren op het gebied van werkdruk, in overleg met de medezeggenschap. Zestor ondersteunt dit proces met de Werkdrukwijzer hbo. 
    De Werkdrukwijzer hbo volgt de vijf stappen uit de TNO Werkdruk Wegwijzer. Deze stappen leiden naar een passende aanpak van werkdruk. De Werkdrukwijzer hbo geeft je per stap hbo-specifieke informatie, tools en publicaties als ondersteuning om die stap uit te voeren. De site zal doorlopend aangevuld worden met nieuwe bronnen en praktijkverhalen. 
    Naar de werkdrukwijzerhbo.nl

naar boven

  • Praktijkvoorbeeld: Teams in dialoog over werkdruk

    'Leidinggevenden vinden het heel belangrijk dat werkdruk inzichtelijk wordt gemaakt. En medewerkers zijn dankbaar als er naar hen geluisterd wordt.’ Dat is telkens weer de ervaring van Wiep Staal, leidinggevende en intern (team)coach op Hogeschool Leiden. In het kader van werkdruk verlagen via teamleren, zette ze binnen meerdere teams het diagnostisch werkdrukinstrument van Zestor in. Met als grootste winst: ‘Het gesprek hierover binnen het hele team’.     
    Lees meer

naar boven

  • Factsheet Sociale Veiligheid

    Aandacht voor de sociale veiligheid binnen hogescholen is van belang voor een goede studeer- en werkomgeving. Sinds 2010 zijn instellingen verplicht om voor studenten een onafhankelijk ‘klachtenloket’ in te richten. Voor hogescholen is er geen wettelijke verplichting voor het instellen van een onafhankelijk loket/persoon waar hun medewerkers terecht kunnen met arbeidsgerelateerde kwesties. Dit was aanleiding voor Zestor om een verkennend onderzoek uit te laten voeren naar de ‘blinde vlekken’ binnen de huidige voorzieningen voor hbo-medewerkers rondom arbeidsgerelateerde kwesties én de mogelijke oplossingen hiervoor. Deze factsheet gaat in op de huidige situatie bij hogescholen én biedt handvatten voor het inrichten van ‘wenselijke’ voorzieningen voor hbo-medewerkers bij arbeidsgerelateerde kwesties. 
    naar de factsheet

naar boven

  • Praktijkvoorbeeld: Aanpak werkdruk - ervaringen vanuit de universiteit én hogeschool

    Hij werkte achtieneneenhalf jaar bij de Vrije Universiteit Amsterdam (VU) en werkt nu ruim een halfjaar bij de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten (AHK) als hoofd P&O. Cees van Veenendaal: ‘Werkdruk speelt overal, en op alle niveaus.’ Hoe werd binnen de VU werkdruk op- en aangepakt? En welke tips of lessons learned nam hij mee naar de hogeschool? Een persoonlijk verslag.
    Lees meer

naar boven

  • Stimuleringsregeling Medezeggenschapsraden


    In de cao 2018-2020 is afgesproken dat alle hogescholen voor 1 april 2019 beleid moeten formuleren op het gebied van werkdruk, in overleg met de medezeggenschap. Voor de medezeggenschap is dit een nieuwe taak, waarbij ondersteuning gewenst kan zijn om kennis en expertise te vergroten of het proces tussen hogeschool en PMR te stimuleren. Zestor faciliteert deze afspraak uit de cao door de mogelijkheid te bieden aan medezeggenschapsraden om deskundigen in te zetten die het proces van beleidsvorming kunnen begeleiden of kunnen adviseren bij het aanpakken van werkdruk. Hiervoor is sinds januari een stimuleringsregeling beschikbaar.
    naar de stimuleringsregeling

naar boven

Update 8 - Cultuur en organisatie

Juni 2018  (Bekijk hier de digitale versie van de Arbo Update 8)

Met in dit nummer:

 

  • Psychosociale arbeidsbelasting (PSA): aandachtspunten en tips vanuit de Inspectie SZW

    Anita Hertogh van de Inspectie SZW komt bij allerlei organisaties, in uiteenlopende sectoren, over de vloer. Als projectleider PSA ligt haar focus op psychosociale arbeidsbelasting. Praten we over werkstress en de uitval van medewerkers, welke factoren spelen dan een belangrijke rol? En wat zijn specifiek voor het hbo de aandachtspunten? ‘De ernstige gevallen herkent iedereen snel. Het zijn de sluipende, meer onderhuidse situaties die meer aandacht behoeven.’ 
    Lees meer

naar boven

  • Aanpak Organisatieklimaat: ‘Er is veel te winnen!’

    Hoe kan het dat medewerkers die hetzelfde werk doen in de ene organisatie gezonder zijn dan medewerkers in een andere, vergelijkbare organisatie? Eind april promoveerde Babette Bronkhorst op een onderzoek naar de rol die het organisatieklimaat speelt in de gezondheid en veiligheid van medewerkers in de zorg. Zij toetste een interventieprogramma genaamd ‘Aanpak Organisatieklimaat’. De resultaten van dit programma zijn veelbelovend en zijn ook interessant voor het hbo. 
    Lees meer

naar boven

  • Praktijkvoorbeeld: Bottom-up van werkdruk naar werkplezier

    De Hanzehogeschool Groningen investeerde de afgelopen jaren op verschillende manieren in werkdrukverlichting en het vergroten van werkplezier. Onder meer met een bottom-up aanpak waarbij docenten zelf experimenten aandroegen. Zogenaamde werkdrukregisseurs waren de verbindende factor tussen docenten en experiment. Paula Smit was werkdrukregisseur binnen de Pedagogische Academie. Zij vertelt wat ‘hun’ experiment zoal gebracht heeft.
    Lees meer

naar boven

Update 7 - Werkdruk en burn-out

November 2017  (Bekijk hier de digitale versie van de Arbo Update 7)

  • Interactieve videotraining verzuimgesprekken voeren

    Leidinggevenden spelen een belangrijke rol in het voorkomen en signaleren van (langdurig) verzuim. Verzuimgesprekken zijn hierbij essentieel. Hoe voer je nu als leidinggevende een goed verzuimgesprek met medewerkers die zich ziek melden, of al een tijdje ziek thuis zijn? Drie hogescholen, Hogeschool Utrecht, de Haagse Hogeschool en Aeres, ontwikkelden in samenwerking met Zilveren Kruis Achmea een interactieve online videotraining. Een verrassend instrument, zo blijkt, met een hoog ervarings- en leereffect. 
    Lees meer

naar boven

  • Onderzoeksresultaten en -inzichten rond burn-out

    Volgens de meest recente cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) heeft 14 procent van de werknemers in Nederland burn-outklachten. Het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten concludeert op basis van landelijke cijfers dat méér mensen vanwege overspannenheid of een burn-out bij de bedrijfsarts aankloppen. Welke factoren spelen mee, welke rol hebben leidinggevenden en welke aanpassingen zijn er te maken om de kans op een burn-out te verkleinen?
    Lees meer

naar boven

  • HR Analytics: van overzicht naar inzicht

    De kans op burn-out verkleinen begint met inzicht verkrijgen. Inzicht in risicogroepen bijvoorbeeld, en in de oorzaken van verzuim. Hogescholen zetten hun eerste stappen op het gebied van HR Analytics: het combineren van data uit verschillende bronnen om beter zicht te krijgen op risico’s en verzuim. Zo ook Hogeschool Rotterdam. Een meer geïntegreerde manier van denken wierp hier de eerste vruchten af. 
    Lees meer

naar boven

  • Branche RI&E-hbo erkend!

    Per juli 2017 is het RI&E-instrument voor hogescholen erkend door het Steunpunt RI&E. De branche RI&E (Risico-Inventarisatie & -Evaluatie) is een instrument waarmee hogescholen een inventarisatie kunnen maken van de veiligheids- en gezondheidsrisico's.

naar boven

  • Vernieuwde teksten werkdruk Arbocatalogushbo.nl

    Door de inspectie SZW wordt sinds 2016 expliciet aangegeven dat een verdiepend onderzoek naar werkdruk in sommige gevallen vereist is. De werkgever moet naar aanleiding van dit verdiepende onderzoek maatregelen tegen werkdruk opnemen in een plan van aanpak en de effecten van deze maatregelen evalueren.

    Deze koerswijziging heeft consequenties voor de werkdrukaanpak in het hbo. In de Arbocatalogus hbo is de informatie over het verdiepend werkdrukonderzoek nu duidelijk terug te vinden op de themapagina werkdruk.

naar boven

    • Inspectie onderwijssector

      Er is meer aandacht van werkgevers nodig om de aanpak van werkdruk, agressie en ongewenste omgangsvormen aan te pakken. Dit blijkt uit controles die de Inspectie SZW heeft gehouden bij onder meer onderwijsorganisaties. Het beeld is indicatief en niet representatief voor de gehele sector. De Inspectie SZW inspecteert in 2017 en 2018 opnieuw onderwijsorganisaties.

      Naar aanleiding van het inspectierapport heeft Zestor een inventarisatie gehouden onder de achterban. Hieruit blijkt dat tot nu toe slechts enkele hogescholen bezocht zijn. De Vereniging Hogescholen heeft een reactie afgegeven richting Inspectie SZW. 

      Op basis van de resultaten zal Zestor in gesprek gaan met hogescholen en de inspectie om te kijken of er aanpassingen in de Arbocatalogus hbo of de Branche RI&E nodig zijn. Mocht u meer informatie willen, kunt u altijd contact opnemen met Zestor.

naar boven

naar boven

 

Arbo Update 6

Mei 2017 (Bekijk hier de digitale versie van de )

 

  • Aanpak werkdruk in onderwijsteams; ervaringen uit een pilot

    Is er binnen een team of afdeling sprake van een (te) hoge werkdruk? Vorig jaar is in opdracht van Zestor een instrument ontwikkeld voor het inventariseren van werkdruk binnen onderwijsteams. Rogier Moed van Hogeschool Rotterdam vertelt over zijn ervaringen met het werkdrukinstrument en deelt zijn tips.
    Lees meer

naar boven

  • Een video zegt meer dan duizend woorden

    Werkdruk is een relatief abstract begrip. Dat is anders als medewerkers uit het hbo de eigen ervaringen vertellen. Luister naar het verhaal van Sylvia Bronkhorst en Cor Sikkema (nieuw toegevoegd op www.werkendebalans.nl).
    De verzamelde kennis en het infomateriaal op de website is goed bruikbaar om werkdruk bespreekbaar te maken binnen de hogeschool. Bijvoorbeeld tijdens een vitaliteitsweek of in het kader van duurzame inzetbaarheid.

naar boven

  • Risico's in beeld

    Vorig jaar is door een expertgroep uit het hbo en vakbonden hard gewerkt aan de ontwikkeling van branche-specifieke vragenlijsten voor het uitvoeren van een Risico Inventarisatie & Evaluatie. Inmiddels beschikken ruim twintig hogescholen over een licentie om met het systeem (AMS) te werken. 2017 staat in het teken van implementatie en ervaringen delen.

    In september staan twee instructiebijeenkomsten gepland om te leren werken met het systeem. Geïnteresseerd? Lees meer

naar boven

  • Vertrouwenspersonen binnen het hbo

    Iedere hogeschool heeft wel een vorm van vertrouwenswerk. Voor kennisdeling en netwerken op dit vlak is er met enige regelmaat een landelijke bijeenkomst voor vertrouwenspersonen binnen het hbo. Odiel Coopmans, al jarenlang vertrouwenspersoon binnen Fontys Hogescholen en mede-organisator van de laatste bijeenkomst, vertelt over haar ervaringen als vertrouwenspersoon en over de bijeenkomst. 'Een zeer inspirerende dag, waarop mensen aangaven alweer uit te kijken naar de volgende!’
    Lees meer

    De volgende landelijke bijeenkomst voor vertrouwenspersonen in het hbo vindt plaats in november 2017.

naar boven

  • Nieuw: Re-integratiegids hbo

    Wat kunt of moet u doen in het geval van ziekte, arbeidsongeschiktheid, ontslag of werkloosheid? Alle beschikbare informatie en nuttige tips over re-integratie zijn sinds begin dit jaar te vinden op de website: www.re-integratiegids-hbo.nl. Dit platform is een digitaal hulpmiddel voor werkgevers én werknemers.  

naar boven

  • Verzuim licht toegenomen in het hbo


    35 hogescholen hebben hun verzuimgegevens over 2016 doorgegeven aan Zestor. Het gemiddelde ziekteverzuim vertoont een lichte stijging ten opzicht van 2015, namelijk van 3,95% naar 4,15%. Dat is iets hoger dan het landelijke gemiddelde volgens het CBS (3,9%), maar steekt gunstig af ten opzichte van het landelijk gemiddelde in het onderwijs (4,9%). Voor meer informatie zie de Verzuimpaper hbo 2017.

naar boven

 

Arbo Update 5

Oktober 2016 (Bekijk hier de digitale versie van de )

  • Preventief én proactief beleid rondom ongewenst gedrag

    Pesten, discriminatie of (seksuele) intimidatie op het werk. Minister Asscher van Sociale Zaken en Werkgelegenheid startte begin juni een landelijke campagne om aandacht te vragen voor dit probleem. Hoe vaak komt het voor én is er een duidelijk beleid voor ontwikkeld? Een praktijkvoorbeeld van HZ University of Applied Sciences.
    lees het hele artikel

naar boven

  • Veilig leren en werken – een integrale benadering

    Veiligheid is een breed begrip. Het gaat van privacy tot hoe je omgaat met werkdruk en stress, van gevaarlijke werktuigen tot zorgwekkend gedrag (inclusief radicalisering ongeacht ideologie). Hoe creëer en behoud je een veilige leer- en werkomgeving voor studenten en medewerkers? Belangrijk is om in eerste instantie goed zicht te hebben op de risico’s waar je als hogeschool mee te maken hebt. En vervolgens bewuste keuzes te maken in het omgaan met deze risico’s. Liefst vanuit een integrale benadering. Het programma Integraal Veilig Hoger Onderwijs biedt veel informatie, handige links en gratis handreikingen en tools op hun digitale platform. 
    lees meer

naar boven

  • Blijf aandacht besteden aan KANS

    Een iPad-pols. Een WhatsApp-duim. Een Smartphone-hand. Over RSI horen we niet meer zoveel, maar van KANS (klachten aan de arm, nek en/of schouder) is wel degelijk nog sprake. Deze klachten leiden jaarlijks tot 185.000 verzuimgevallen in Nederland. In de hogeschoolpraktijk ervaren medewerkers vaak nog een drempel om aan de bel te trekken, waardoor niet  tijdig kan worden ingegrepen. Actief beleid vanuit de hogeschool en een goed aanbod van maatregelen blijven van belang, zo betoogt Nathan Hutting, onderzoeker van het Lectoraat Arbeid & Gezondheid van de HAN en gepromoveerd op dit onderwerp.
    lees meer


naar boven

  • Het belang van veiligheidsinformatiebladen (VIB)

    Om veilig en gezond te werken met gevaarlijke stoffen en mengsels, is een veiligheidsinformatieblad (VIB) van de leverancier onmisbaar. Het bevat alle eigenschappen van het product. Van de gevaren en de chemische samenstelling tot informatie over beschermingsmiddelen, veilig gebruik, transport en afvoer. Zuyd Hogeschool, met vier chemische laboratoria, hamert bij studenten op het belang van veiligheid en het gebruik van het VIB.
    lees meer


naar boven

  • Branche RI&E voor het hbo in de maak

    De sector hbo heeft sinds een aantal jaar een eigen Arbocatalogus. Naast de branche-specifieke arbocatalogus wordt momenteel ook hard gewerkt aan het bouwen van een branche-RI&E voor het hbo, waarbij voor het hbo-specifieke risico’s behandeld worden.
    De branche-RI&E wordt een digitaal instrument dat de instellingen binnen de sector de gelegenheid geeft om, zonder inschakeling van derden, een wettelijk voorgeschreven RI&E-rapport en bijbehorend plan van aanpak op te stellen. Een breed samengestelde expertgroep vanuit hogescholen en vakbonden is betrokken bij de ontwikkeling van de hbo-specifieke branche RI&E. Verwachting is dat dit instrument in het najaar 2016 gereed zal zijn.
    meer info

naar boven

 

Vierde uitgave - Fysische factoren

December  2015

 

  • Nieuw in de Arbocatalogus: Fysische factoren

    Op de website Arbocatalogushbo.nl is onder het thema ‘Gezonde werkplek’ recent het onderwerp ‘fysische factoren’ toegevoegd. Met de term fysische factoren worden omgevingsfactoren bedoeld die gezondheidsrisico’s met zich mee kunnen brengen, zoals geluid, binnenklimaat, verlichting en straling. Voor een deel hangen de risico's samen met de staat van het gebouw en installaties. Maar de wijze van gebruik, regelmogelijkheden en beschikbaarheid van beschermingsmiddelen kunnen deze risico’s voorkomen of beperken. 

    Voor de Arbocatalogus hbo gelden in beginsel de normen uit de Arbowet en Arbobesluiten. Deze normen geven de minimumeisen die nodig zijn om goede arbeidsomstandigheden te garanderen. Omdat per 2013 alle arbobeleidsregels die betrekking hebben op fysische factoren zoals temperatuur, luchtverversing en verlichting zijn vervallen, is dit thema uitgewerkt in de Arbocatalogus hbo.

    Fysische factoren in de onderwijssector
    Voor de onderwijssector zijn in het bijzonder factoren van belang die betrekking hebben op gezondheidsrisico’s binnen schoolgebouwen en klaslokalen. Hogescholen beschikken over een grote variëteit aan gebouwen, waaronder soms ook monumentale gebouwen. Ook bij bestaande gebouwen waar geen plannen zijn voor nieuwbouw of verbouw, is de werkgever verplicht te zorgen voor goede arbeidsomstandigheden.
    Een inspirerend voorbeeld hierin is het Programma van Eisen Frisse scholen voor het basis- en voortgezet onderwijs. Daarom is besloten om deze als referentiekader op te nemen in de Arbocatalogus hbo.

    lees meer over het Programma van Eisen Frisse scholen

naar boven

 

  • Hogeschool Codarts: Gezond blijven is een kunst - hoe gehoorschade voorkomen?

    Codarts, Hogeschool voor de Kunsten in Rotterdam, leidt de dansers, circusartiesten en musici van morgen op. De studenten leren er ook hoe ze lijf en leden een professioneel leven lang gezond kunnen inzetten. Want het uitvoerende podiumvak vergt veel. Onder meer van oren, spieren en gewrichten. Ine Kruithof, coördinator kwaliteitszorg en voorzitter van de ARBO-stuurgroep bij Codarts, vertelt hoe de hogeschool studenten en docenten duurzaam inzetbaar houdt.

    lees het praktijkvoorbeeld

naar boven

  • Veelgestelde vragen in de Arbocatalogus

    In de Arbocatalogus is sinds kort een overzicht van veelgestelde vragen te vinden. Hierin zijn kort de antwoorden terug te vinden op vragen als: Is de Arbocatalogus bindend voor onze hogeschool?, Wat is het verschil tussen een Arbocatalogus en een Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E)?

    naar pagina Veelgestelde vragen

naar boven

 

  • Hogeschool Utrecht op weg naar OHSAS 18001

    “Een school is geen chemisch bedrijf, maar toch kun je het zo inrichten en organiseren dat de stap naar het bedrijfsleven een kleine is”. Michel Prot is senior projectleider Arbo & Milieu bij de Hogeschool Utrecht. Twee jaar geleden begon hij met zijn collega’s aan de opzet en invoering van een stoffenmanagementsysteem waar menig chemiebedrijf jaloers op kan zijn. Over het hoe, het waarom en de stand van zaken.

    lees het praktijkvoorbeeld
    zie ook praktijkvoorbeeld: Veilig omgaan met gevaarlijke stoffen

naar boven

  • Practicumreglement voor studenten

    Tijdens praktijklessen werken studenten soms met gevaarlijke stoffen, materialen, machines en gereedschappen. Dat brengt  risico's voor de veiligheid en gezondheid met zich mee. De hogeschool kan bij alle practica een ‘practicumreglement’ laten ondertekenen door studenten die aan praktijklessen deelnemen.   

    Bouwstenen voor het opstellen van een practicumreglement voor studenten

naar boven

  • Tips & Links

    Kwaliteit binnenmilieu schoolgebouw 
    Onder Tips&Links vindt u een praktische ‘checklist kwaliteit binnenmilieu schoolgebouw’, met suggesties voor het nalopen of verbeteren van het binnenmilieu binnen een schoolgebouw.

    Een belangrijk element van klimaat is de temperatuur. Niet iedereen is tevreden te stellen over de warmte, want waar de een het te koud vindt, vindt een ander het weer te warm. Bij de hogeschool Rotterdam hebben ze hier ervaring mee. Hun advies: Kies zo mogelijk voor flexibele klimaatsystemen en neem klachten altijd serieus.

    lees het praktijkvoorbeeld ‘Te koud of te benauwd?’

    Ook bij HAS Den Bosch Hebben ze hier ervaring mee. Bij klimaatklachten laten ze standaard een meting verrichten, gevolgd door snelle maatregelen op basis van het deskundigenrapport.

    lees het praktijkvoorbeeld ‘Klimaatbeheersingssysteem aanpassen’


    Links

naar boven

 

Derde uitgave - Werkdruk

Juni 2015

Inhoud: 

  • Hogeschool Viaa: Werkdruk in kaart en van de kaart

    “We kregen al langere tijd signalen van beleving van hoge werkdruk bij medewerkers. In de wandelgangen en bij de koffie werd erover gepraat en geklaagd. En ook uit het medewerkertevredenheidsonderzoek dat we eens per twee jaar houden, kwam het naar voren. Het was dus wel duidelijk dat we er iets mee moesten doen.” Aldus Riet Borg, manager stafdiensten bij Hogeschool Viaa.an beide typen docent. Ik dit praktijkvoorbeeld geeft ze aan wat de aanpak was van Hogeschool Viaa.

    lees het praktijkvoorbeeld

naar boven

  • Activiteiten Zestor gericht op werkdruk

    De afgelopen jaren is er op verschillende manieren aandacht geweest voor het thema werkdruk. Met het toenemend gebruik van een uniform MTO binnen het hbo is er een instrument voorhanden waarmee werkdruk gemonitord kan worden. De resultaten vormen voor diverse hogescholen aanleiding om extra activiteiten te ontplooien op het thema werkdruk. Een deel van deze goede praktijken is terug te vinden binnen de Arbocatalogus.

    Om werkgevers en werknemers in het hbo verder te ondersteunen bij de aanpak van werkdruk, lopen er bij Zestor in 2015 drie projecten die zich speciaal richten op dit onderwerp:

    1. Handreiking monitoren van werkdruk voor Arbo professionals
    Hogescholen hebben behoefte om effecten van interventies en de voortgang rond het thema werkdruk beter te kunnen meten en monitoren. Voor het in kaart brengen van de mogelijkheden hiervoor is op 5 maart een eerste focusbijeenkomst geweest met experts vanuit de hogescholen. De verzamelde kennis en inzichten zullen uitmonden in een ‘Handreiking monitoren van werkdruk in het hbo’, die handvatten biedt voor het benoemen van indicatoren voor werkdruk en effectmeting.

    2. Handreiking voor het bespreekbaar maken en aanpakken van werkdruk in teams
    Het lectoraat A&P van de Hanze Hogeschool heeft binnen de zorg een werkdrukinstrument ontwikkeld waarmee teamleiders met hun team werkdruk in kaart kunnen brengen. Het instrument richt zich vooral op de werkgebonden oorzaken. Met behulp van het instrument worden regelproblemen, regelmogelijkheden en knelpunten geïnventariseerd.
    Dit instrument, ontwikkeld voor de zorg, wordt geschikt gemaakt voor gebruik in het hbo. Daarbij worden drie pilots binnen verschillende hogescholen uitgevoerd.

    3. Tool voor het wegwijs maken van de medewerker bij werkdruk
    Het project richt zich op de hbo-medewerker die op zoek is naar informatie over het beheersen of voorkomen van werkdruk. Met input vanuit focusgroep-bijeenkomsten is een Programma van Eisen (PvE) opgesteld. Dit is het uitgangspunt voor een digitale tool om medewerkers te inspireren om goed om te gaan met werkdruk en plezier in het werk te behouden of terug te krijgen. De geïnteresseerde bezoeker vindt hier op het hbo toegespitste informatie over werkdruk, de mogelijkheid om een korte werdruktest te doen en informatie over oplossingsrichtingen. Ook wordt voorzien in een verwijsfunctie naar relevante informatie en/of links van ‘de eigen hogeschool’.

    De verwachting is dat de handreikingen en de tool najaar 2015 beschikbaar komen.

naar boven

  • Hogeschool Zeeland: Werkdruk à la carte

    Eind 2013 waren er veel signalen over ervaren werkdruk binnen Hogeschool Zeeland University of Applied Sciences. Zowel medewerkers, leidinggevenden als de medezeggenschap gaven deze signalen af. Er was een duidelijke urgentie om inzichtelijk te gaan krijgen wat de bepalende factoren waren van de werkdruk en hoe deze opgelost zouden kunnen worden, maar een centrale aanpak ontbrak.

    Werkdruk was reeds een issue in het laatste medewerkertevredenheidsonderzoek (MTO) van 2012, maar daar was geen centrale aanpak op gekomen. Er moest een actie- en interventieplan komen om de hoge werkdruk te reduceren. Daphne Zerbib-Jasperse, Hoofd P&OO, licht toe welke stappen er zijn ondernomen.

    Lees het praktijkvoorbeeld

naar boven

  • Nationale campagne 'Check je werkstress'

    Van 2014 tot en met 2017 voeren het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en het Nederlands Focal Point een campagne over het thema Psychosociale Arbeidsbelasting (PSA: werkdruk en werkstress, agressie en geweld, intimidatie, pesten). Campagnemanager Karen Oude Hengel van het Nederlands Focal Point licht de campagne en de betekenis ervan voor het hbo nader toe.

    Lees het artikel

naar boven

  • Wat typeert een docent met en zonder werkdruk?

    In 2014 hebben 16 onderwijsteamleiders van de Hanzehogeschool Groningen binnen een project over werkdruk gesproken met docenten die een hoge werkdruk en geen werkdruk ervaren. Op basis hiervan zijn de verschillen tussen de twee typen docenten in kaart gebracht. Hieronder ziet u een samenvattende opsomming. Het volledige praktijkvoorbeeld van dit onderzoek verschijnt binnenkort op Arbocatalogushbo.nl.

    Afbeelding Typering Docent Werkdruk

naar boven

Tips & Links

  • Praktijkervaringen (checkjewerkstress.nl)
    Praktijkverhalen over werkstress
  • Meer praktijkvoorbeelden aanpak werkdruk in het hbo (Arbocatalogushbo.nl)

    Lees-tip
  • Goede Praktijken; van werkstress naar werkplezier (pdf)
    Magazine van het Nederlands Focal Point in samenwerking met het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Het bevat de verhalen van de tien genomineerde bedrijven en organisaties voor de Goede Praktijken Awards die worden toegekend voor in het oog springende en innoverende bijdragen aan de aanpak van werkdruk en werkstress.

  naar boven

Tweede uitgave - Verzuim & Preventie

November 2014

Inhoud:

  • Hoe gezond is het hbo?

    In 2013 was het gemiddelde ziekteverzuim in het hbo 4,12%. Dit is vrijwel gelijk aan 2012 (4,13%). Daarmee steekt het hbo gunstig af ten opzichte van de gehele sector onderwijs (5,0 %) en iets ongunstiger ten opzichte van het landelijke gemiddelde van alle sectoren (3,9 %).

    Jaarlijks brengt Zestor, op verzoek van cao-partijen, een paper ziekteverzuim uit. De verzuimpaper geeft een overzicht van en een toelichting op ziekteverzuimcijfers in het hbo over een langere reeks van jaren. Het betreft gegevens over verzuimpercentage, verzuimfrequentie en de duur van het verzuim.

Grafiek 1: verloop gemiddelde verzuimpercentage hbo 2000-2013

Figuur1 Verzuim

Grafiek 2: verloop verzuimfrequentie hbo 2000-2013

Figuur2 Verzuim

In 2013 hebben medewerkers zich gemiddeld 0,89 maal ziek gemeld. Dat is lager dan het jaar daarvoor. De gemiddelde verzuimduur is echter iets gestegen van 16,5 naar 17,0 verzuimdagen. Dit is vermoedelijk toe te schrijven aan een lichte daling van de verzuimfrequentie.
De respons was met 31 van de 37 hogescholen (84% ) even hoog als in 2012. Door deze respons geven de cijfers een betrouwbaar beeld over het verzuim in de hbo-sector.

Download het verzuimpaper

naar boven

  • Hogeschool van Amsterdam: grip op verzuim én vitaliteit

    De Hogeschool van Amsterdam voerde al in 2005 het eigen-regiemodel in, maar er veranderde niet veel. Noch in werkwijzen, noch in verzuimcijfers. Totdat een paar jaar geleden het roer echt om ging. Het verzuimbeleid werd consequent doorgevoerd en aangevuld met meer aandacht voor ieders vitaliteit. De werktevredenheid steeg, het verzuim daalde.

    lees het praktijkvoorbeeld

naar boven

  • Middelen voor lager verzuim

    Iedere hogeschool en -medewerker kan gebruik maken van het pakket aan arbeidsgerelateerde zorg van Livvit.

    Preventie en re-intergratie Livvit is een hbo-specifiek samengesteld pakket van voorzieningen en diensten om verzuim te voorkomen en de gezondheid te bevorderen. Hogescholen en hun medewerkers kunnen hier gebruik van maken. Als de medewerker ziek wordt, voorziet het pakket in een breed aanbod om de verzuimduur zo mogelijk te verkorten.

    meer informatie

naar boven

  • Avans Hogeschool: hoe houden ze hun verzuim zo laag?

    Avans Hogeschool heeft al jaren op rij een opvallend laag ziekteverzuim. Wat is hun geheim? Ahmed Nasser Allah, coördinator van de interne arbodienst van Avans, biedt een kijkje in de keuken.

    lees meer

naar boven

  • Hoe om te gaan met arbeidsconflicten?

    Arbeidsconflicten hoeven op zich geen probleem te zijn. Ze kunnen namelijk tot verhelderende inzichten leiden. Het wordt pas een probleem als het escaleert.

    Werkwijzer Arbeidsconflicten
    Om te voorkomen dat conflicten escaleren heeft STECR een zesde herziene versie van de Werkwijzer Arbeidsconflicten uitgebracht. Doel van deze Werkwijzer is onder meer:
    • beperken van arbeidsverzuim en bevorderen van snelle, verantwoorde en duurzame re-integratie
    • uniformeren van de terminologie rond arbeidsconflicten en -verzuim
    • bevorderen van consensus onder arbo- en andere betrokken professionals over hoe te adviseren met betrekking tot arbeidsconflicten
    • ‘demedicaliseren’ van arbeidsconflicten
    Een mediator (bemiddelaar) kan een bijdrage leveren aan de oplossing van een conflict. Op de website arbocatalogus is meer informatie te vinden over het inschakelen van mediation via het collectieve Livvit zorgpakket.

Inhoud en doel van de Werkwijzer Arbeidsconflicten (Stecr website)

naar boven

  • Informatie over arbeidsomstandigheden op uw intranet

    De meeste hogescholen bieden binnen het intranet informatie over gezondheid en arbo. De Arbocatalogus is een rijke informatiebron voor arboprofessionals en medewerkers. Diverse hogescholen hebben inmiddels gebruik gemaakt van de mogelijkheid om binnen het intranet een widget te plaatsen van arbocatalogushbo.nl. Door het plaatsen van een widget stimuleert u medewerkers tot het raadplegen van deze bron.

    Hoe werkt de widget?
    Een widget is een zoekvenstertje dat u op uw hbo-intranetpagina kunt plaatsen. Hiermee kunnen medewerkers makkelijk en snel - met behulp van trefwoorden - antwoorden op hun vragen vinden in de Arbocatalogus.

    Indien gewenst verzorgt Zestor nog tot eind 2014 technische ondersteuning bij de installatie.

    Lees hier hoe u de ArboWidget kunt installeren.

naar boven

Tips & Links

  • De '10 geboden' van verzuimmanagement

    Jurgen van der Baan van arboshock.nl komt tot de volgende ‘10 geboden’ van verzuimmanagement:
  1. niet afwachten
  2. niet op de stoel van de bedrijfsarts plaatsnemen
  3. u niet achter uw bedrijfsarts verschuilen
  4. belastbaarheid als uitgangspunt nemen; niet de klachten
  5. doordacht handelen
  6. vroeg interveniëren
  7. SMART-afspraken maken
  8. de aandacht vasthouden
  9. doorpakken
  10. de relatie bewaken
      Deze ’10 geboden’ betekenen voor de verzuimmanager: stel u actief op, laat medische beoordelingen en adviezen over aan de bedrijfsarts, neem uw eigen verantwoordelijkheid en verschuil u daarbij niet achter anderen. Staar u niet blind op ziekte, maar zoek in overleg naar mogelijkheden. Handel op basis van feiten, niet op basis van aannames. Onderzoek of u door middel van een interventie reïntegratie en/of herstel kunt bevorderen. Bewaak de voortgang in de reïntegratie door SMART afspraken te maken; dat is namelijk altijd mogelijk. Zorg dat een werknemer ook bij lang verzuim de aandacht blijft krijgen die hij of zij verdient. Schrik niet terug voor disciplinaire maatregelen als deze nodig zijn. Drijf zaken niet op de spits en hou daarmee de drempel naar terugkeer laag.
      Bron: arboshock.nl

naar boven

 

Eerste uitgave - Gezonde Werkplek

Juli 2014


Inhoud:

 

  • Fontys Hogescholen gezonder met doorlopend werkplekadvies

    Voorkomen is beter dan genezen. Dat beaamt iedereen. Maar hoe krijg je het voor elkaar om werkplek gerelateerde klachten ook daadwerkelijk te voorkomen? Fontys Hogescholen experimenteerde, dwaalde en vond uiteindelijk een succesvolle aanpak. Wat is hun gouden tip?

    Lees het praktijkvoorbeeld

naar boven

  • Werken met tablet: verklein kans op CANS

    Tablets (zoals de Ipad) zijn ongekend populair. Niet alleen voor privé-gebruik, maar ook steeds vaker voor werk. De tablet is handig omdat hij zo compact is, maar juist dat brengt ook enkele (gezondheids)nadelen met zich mee. Wat zijn de risico’s en hoe houdt u die (figuurlijk) in de hand?

    Gezondheidsklachten
    Het is inmiddels al lang bekend dat de ergonomische problemen bij gebruik van laptops groter zijn dan bij reguliere desktopcomputers. Tablets zijn kleiner en worden meestal gebruikt voor werkzaamheden tussendoor of onderweg. Hulpmiddelen om ergonomische problemen te verminderen - zoals een standaard in combinatie met een extern toetsenbord en muis voor een laptop - ontbreken daardoor, of kunnen niet worden gebruikt. Daardoor onstaat meer buiging van de nek, ongunstige polshoudingen en niet-optimale (kleine) kijkafstanden.

    Langdurig of in een verkeerde statische houding zitten en werken kan leiden tot CANS (voorheen RSI). CANS staat voor 'complaints of the arm, neck and/or shoulder', oftewel klachten van de arm, nek en/of schouder. Waarom een nieuwe term? Afgelopen jaren is gebleken dat klachten niet alleen komen door repeterende bewegingen, zoals de term RSI suggereert.

    In de Arbocatalogus HBO is er volop aandacht voor het voorkomen van CANS door beeldschermwerk.

    Meer informatie
    • Tips voor gezond werken met tablets
    • CANS en het hbo
    • Tablets op de werkplek - tips om RSI te voorkomen (dezaak.nl)

naar boven

  • Thema ‘fysische factoren’ binnenkort in Arbocatalogus

    Begin 2012 kwamen de arbobeleidsregels te vervallen. Alle voor het hbo relevante vervallen beleidsregels zijn opgenomen in de Arbocatalogus, met uitzondering van de arbobeleidsregels over fysische factoren. Daar komt weldra verandering in.

    Niet alleen voor het hbo maar voor alle branches kwamen de arboregels te vervallen (en voor sommige gebeurde dat al eerder). In de praktijk bleek namelijk dat de beleidsregels niet altijd de gewenste duidelijkheid boden. De Arbocatalogus is sindsdien het wettelijk kader en ook de norm waarop de Inspectie SZW (de voormalige Arbeidsinspectie) het arbobeleid van hbo-scholen toetst.

    Brede wens van hogescholen
    ‘Fysische factoren’ zijn omgevingsinvloeden op de werkplek die de gezondheid van werknemers kunnen schaden. Denk aan geluid, binnenklimaat, warmte, koude, straling en verlichting. Uit een inventarisatie onder hogescholen bleek een brede wens om dit thema toe te voegen aan de catalogus. Naast informatie over fysische factoren zal de Arbocatalogus dan het wettelijk toetingskader bevatten gebaseerd op het Programma van Eisen (PvE) Frisse Scholen. We geven alvast een voorproefje.

    Frisse Scholen
    Als er verbouw- en nieuwbouwplannen zijn of nieuwe klimaatinstallaties nodig zijn, worden vooraf eisen gesteld aan het ontwerp van het gebouw of de installaties. Tot april 2012 was het Bouwbesluit 2003 van kracht. Met de komst van het Bouwbesluit 2012 zijn normen aangescherpt en meerdere regels en voorschriften samengevoegd tot één besluit. Bij nieuwbouw gelden de normen uit het vernieuwde bouwbesluit. Agentschap NL ontwikkelde een nieuw Programma van Eisen (PvE) voor Frisse Scholen om een gezonder binnenklimaat in schoolgebouwen te bereiken. Het is van toepassing op standaard groepsruimten (theorielokalen) in scholen voor basisonderwijs en voortgezet onderwijs.

naar boven

  • Hogeschool Stenden: ArboWidget versimpelt arbovoorlichting

    De Arbocatalogus is een rijke informatiebron voor arboprofessionals en medewerkers. Maar hoe stimuleert u vooral medewerkers tot het raadplegen van die bron? De Arbocatalogus biedt een makkelijk hulpmiddel: de ArboWidget.

    Zoekvenster
    Een widget is een zoekvenstertje dat u op uw HBO-intranetpagina kunt plaatsen, zodat gebruikers makkelijk en snel - met behulp van trefwoorden – antwoorden op hun vragen kunnen zoeken en vinden in de Arbocatalogus. Op die manier integreert u de catalogus in uw eigen webomgeving. Klinkt het nog wat abstract? Frank Hielckert, HRM-adviseur van Hogeschool Senden, licht enthousiast toe hoe het werkt.

    Erg handig!
    “Sinds begin 2014 gebruiken we de ArboWidget bij Stenden. Op onze intranetpagina met interne HRM- en arbozaken hebben we de widget geplaatst. Het ziet eruit als een gewoon zoekvenstertje. Maar in wezen integreren we daarmee de Arbocatalogus in onze eigen site. Dat is erg handig, want zodra er veranderingen of toevoegingen in de Arbocatalogus zijn, attendeert de widget je daar automatisch op. Zo brengen we arbothema’s dichter bij de werkvloer. Via e-mail en twitter attenderen we iedereen ook nog eens op veranderingen. De Arbocatalogus bundelt praktische informatie voor zowel managers, facilitaire zaken als docenten. Ik vind de catalogus erg overzichtelijk en helder, maar je moet wel eerst de weg naar die bron weten te vinden. Daar helpt de widget je mee. Erg handig dus!”

    Lees hier hoe u de ArboWidget installeert

naar boven

Tips & Links

  • Werkplaatskaartje

    Marianne Hollestein, HRM adviseur bij de Haagse Hogeschool, gaf haar HRM-collega’s waardevolle beeldschermtips. Ze stuurde hen een inspirerende mail en overzichtelijk werkplekinstructiekaartje. Ook handig voor u?

    Train je (lach)spieren
    'Beste collega, binnen HRM kan het wel eens gebeuren dat je van achter een ander bureau werkt dan de dag ervoor. Weet je dan nog hoe je, met een mooi woord, ergonomisch verantwoord kunt werken? Hoe zit dat ook al weer met de hoogte van je bureau? Zit ik wel recht op m’n stoel? Bijgaand kaartje helpt je hiermee op weg. Oh ja, tussendoor beweeg je om niet te stram te worden, drink je voldoende water en train je je (lach)spieren. Veel succes!'

    Werkplekinstructiekaartje (printversie; tweetalig nl/eng)

naar boven

  • Documenthouder
    Een veelvoorkomend en makkelijk te verhelpen euvel bij beeldschermwerk is het voortdurend op en neer kijken tussen beeldscherm en papieren document. De ogen moeten steeds scherp stellen tussen twee verschillende afstanden (en dat is vooral bij leesbrildragers lasting). De nek draait en buigt voortdurend. Voor vele beeldschermwerkers een bron van hoofd- en nekpijn. Een documenthouder kan die klachten verhelpen.

    Mail en ontvang!
    Zestor geeft documenthouders weg voor Arbo Update-abonnees.
    Mail naar info@zestor.nl als u deze wilt ontvangen. Zolang de voorraad strekt.

naar boven

naar boven

Arbo Update ontvangen?

Wilt u ook nieuwe uitgaven van Meld u dan hier aan.